Veelgestelde vragen

Ik ben anders net als jijJij bent anders net als ik

Eén van de bewoners op de groep van onze dochter van 38 jaar is ernstig ziek en zal binnenkort overlijden. Heel verdrietig en het zal grote impact op haar en de groep hebben. Hebben jullie tips om haar te helpen bij dit verlies tijdens de periode van afscheid nemen en ook daarna? 

Marije Vermaas, geestelijk verzorger bij Stichting Sprank, zegt het volgende:

Dat is inderdaad een verdrietige situatie. Het overlijden van een medebewoner, helemaal als zij al een tijd samen op deze locatie wonen, heeft vaak veel impact. En tegelijkertijd zien we ook wel dat mensen met een verstandelijke beperking het leven soms ook nemen zoals het komt - en dat dit ook geldt voor het omgaan met de dood. Je kunt daarom vaak beter eerlijk zijn, dan erom heen praten. Zeggen dat 'iemand slaapt' is bijvoorbeeld niet raadzaam, omdat mensen dan juist bang kunnen worden om te gaan slapen. Afhankelijk van de beperking, kan je je dochter (enigszins) voorbereiden op wat komen gaat.

Allereerst kan het goed zijn om te beseffen dat je dochter waarschijnlijk al veel vaker afscheid moet nemen. We zien vaak dat er diepe levenswijsheid op dit gebied aanwezig is bij mensen met een verstandelijke beperking. Afscheid van vriendjes op de dagbesteding die jong overleden, afscheid van fijne begeleiders, afscheid van een vertrouwde woonplek... Voor veel mensen met een verstandelijke beperking komt het thema 'afscheid nemen' al op relatieve jonge leeftijd voor. Op deze verlieservaringen wordt, zoals bij iedereen, voortgeborduurd. Heeft je dochter bijvoorbeeld al eerder een uitvaart meegemaakt, dan weet ze al een beetje wat ze kan verwachten. Als zij een keer een moeilijke situatie heeft meegemaakt rondom overlijden, kan het zijn dat de confrontatie met verlies angst op kan roepen. Het kan daarom raadzaam zijn om na te denken hoe jullie dochter eerder met verlies is omgegaan. Wat hielp haar toen? Wat vond zij fijn of juist beangstigend?

Ten tweede: er zijn vele materialen, zoals (prenten)boekjes of pictogrammen op de markt die kunnen helpen om je dochter voor te bereiden op verlies. Bij Sprank gebruiken we vaak de blauwe Verdrietkoffer, die vol zit met deze dingen. Daarnaast heeft elke bewoner die dat wil een Schatkist: een plek waar zij dingen in kunnen op bergen die belangrijk voor hem of haar zijn. Bij sommige onze bewoners zitten er ook aandenkens in aan medebewoners. Bijvoorbeeld een foto of een knuffeltje van een medebewoner die is overleden. Ook hebben we een speciaal prentenboek gemaakt 'Mijn wensenboek' met plaatjes over de uitvaart, een kist, een begraafplaats etc. Zodat je alvast eens kan kijken hoe zoiets eruit ziet. We zien dat ruimte maken voor het verlies en gemis, troostend kan zijn.

Tot slot: het is belangrijk om alvast dingen door te spreken met de begeleiders (en eventueel de verwanten van de zieke bewoner). Natuurlijk is een en ander afhankelijk van ervaring, ontwikkelingsniveau en de band die er onderling is. Je zou vast kunnen nadenken over vragen als: zou je dochter nog iets speciaals willen doen om afscheid te nemen, bijvoorbeeld samen een ijsje eten en daar een leuke foto van maken? Als deze medebewoner komt te overlijden, wil je dochter dan betrokken worden bij het afscheid? Bijvoorbeeld door iets mee te geven in de kist, de kist te beschilderen of bijvoorbeeld muziek maken tijdens de uitvaart? Wil je dochter (misschien samen met jou) de medebewoner nog zien na het overlijden? Wordt de medebewoner opgebaard op de woning en hoe wil en kan je je dochter hierop voorbereiden? Is er iets aan deze medebewoner, waar zij erg op is gesteld en wat ze zal gaan missen? Hoe zou je aan deze ervaring van gemis ruimte willen geven? Meebewegen is vaak het allerbeste wat je kunt doen - maar dat weet jij als moeder vast allang!

Veel wijsheid gewenst!

En stel gerust je vragen aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Wij denken graag met je mee!

Leden van Sien kunnen rekenen op onze hulp, persoonlijk advies en informatie over belangrijke onderwerpen zoals geld, zorg en participatie. Word lid van Sien!

Op de hoogte blijven?

Meld je aan voor de maandelijkse nieuwsbrief!