Annemarie Voogt heeft een bijzonder beroep; zij is uitvaartbegeleider bij Els de Zanger Uitvaartbegeleiding. Dit bedrijf is onder andere gespecialiseerd in uitvaarten voor mensen met een verstandelijke beperking en hun netwerk. In dit gastblog vertelt ze over haar werk.
Wanneer iemand met een verstandelijke beperking overlijdt, komt er een einde aan een leven waarin veel is gezorgd en waarin er levenslang extra aandacht was. Aan het leven van iemand die misschien 60 of 70 jaar oud is geworden, maar die van binnen een kind bleef en fysiek soms juist weer veel ouder en versleten was. Zoveel leeftijden in één persoon!
Afscheid nemen
Ouders nemen afscheid van een kind dat afhankelijk bleef en broers en zussen van een broer of zus die altijd onder hun hoede was.
Naast het gezin is er vaak ook de plek waar de overledene gewoond en gewerkt heeft of naar dagbesteding ging. Huisgenoten en maatjes moeten verder gaan zonder hem of haar. Zij nemen sowieso al relatief vaak afscheid in hun leven; van begeleiders en huisgenoten, die komen en gaan.
Om iemand met een (verstandelijke) beperking een passend en waardig afscheid te kunnen geven, is het een meerwaarde als je met al die facetten rekening houdt. Zodat de persoon wordt herdacht op de manier waarop hij of zij werkelijk was en er liefdevolle herinneringen over blijven.
Aandacht en liefde
Hoe dit er in de praktijk uitziet? Het begint met de laatste verzorging door de eigen, vertrouwde begeleiders, als ze dat willen natuurlijk. De ene keer neem ik naar de woning een mand vol troostknuffels mee, en uitlegplaten die zorgen voor tastbaarheid en duidelijkheid van dat wat komen gaat. Een volgende keer kom ik met de kist of de deksel bij de dagbesteding langs en wordt deze prachtig versierd met tekeningen of bloemen.
Soms volgt dan een erehaag van bewoners en begeleiders bij de woning, waar we met de rouwwagen stilhouden. Mensen kunnen van dichtbij of op afstand kijken of zwaaien. Ieder op zijn of haar eigen manier.
Op het ene afscheid komen grapjes, hobby’s, kleuren, knuffels en favoriete muziek voorbij. Een afscheid met iedereen erbij of juist in besloten kring, in een klein kapelletje. Alles kan, alles mag.
Hoe het ook gaat, het is altijd met liefdevolle, goede zorg, aandacht en begeleiding tot én met het einde. En het is voor mij elke keer weer een groot voorrecht om dit afscheid te mogen verzorgen en te begeleiden.
Annemarie Voogt
Uitvaartbegeleider