GEZOND LEVEN 2025 Voorjaarsnummer MagaSien ‘AVONDETEN MET FRIKANDELBROODJES WAS DE NORM THUIS’ 10 TIPS VOOR EEN GEZOND LEVEN ‘GEZOND LEVEN IS EEN LEEFSTIJL’ voor verwanten van mensen met een verstandelijke beperking 1
3 Een gezond leven voor iedereen! VAN DE VOORZITTER INHOUD Sien is een belangenvereniging voor verwanten van mensen met een beperking. De interviews en de bijdragen in dit MagaSien zijn met zorg samengesteld. De verhalen zijn persoonlijk en een weergave van hoe de schrijver of degene die geïnterviewd is zich een en ander herinnert en dit in zijn herinnering en gevoelens blijvend een plaats gekregen heeft. Sien is hier niet aansprakelijk voor. Maart 2025 Jaargang 66 nummer 1 Oplage 2.500 ISSN 1385 - 6502 Adres Postbus 1155 3860 BD Nijkerk info@sien.nl www.sien.nl Tel. 030 - 236 37 38 Bank NL45 RABO 0132 935 805 t.n.v. Sien, Nijkerk Redactie: Margreeth Bronsema (Transmissie) Maarten Haasnoot Jolanda den Hartog Martien Hoekzema (Transmissie) Nicoline Versluys Ine Woudstra Fotografie: Vera Duivenvoorden (cover, pagina 8-10) Vormgeving: IDD l www.idd.nu MagaSien wordt gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. Schenken aan Sien Wil je ons op een bijzondere manier steunen? Neem Sien dan op in je testament of overweeg een periodieke schenking. Onze penningmeester Cees van den Brekel vertelt je graag over de mogelijkheden. Je kunt hem per e-mail bereiken via info@sien.nl of bellen: 030 - 236 37 38. Meer informatie vind je op onze website: www.sien.nl/steunons. © Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Het klinkt bijna als een nieuwjaarswens, een gezond leven voor iedereen, maar het nieuwe jaar is al even onderweg op het moment deze MagaSien op de deurmat valt. Toch wens ik iedereen een gezond leven toe. Een gezond leven heb je deels zelf in de hand en deels kunnen gezondheidsproblemen of een beperking de oorzaak zijn dat het niet lukt. Zelf doe ik mijn best om de sportschool regelmatig te bezoeken. Nu zit deze voor mij aan de overkant van de straat, dus dat scheelt enorm in de motivatie om te gaan. Daarnaast wandel ik iedere zondagochtend zo’n 10 tot 15 kilometer door de prachtige natuur in de Achterhoek waar ik woon. Ik merk dus zelf hoe lekker en goed bewegen is. Veel mensen met een verstandelijke beperking wonen in een instelling en bewegen vaak niet voldoende. Terwijl ook zij de voordelen ervan ervaren! Ik weet nog goed hoe de zorgorganisatie waar ik werkte op het terrein een fitnessparcours had uitgezet. Bewoners konden met pictogrammen en gesproken uitleg zelf het parcours afleggen. Het was een genot om vanuit ons kantoor te zien hoe bewoners hier met volle energie aan het bewegen waren. Beweging is voor iedereen! Dat laten ook de verhalen in dit MagaSien weer zien. Bijvoorbeeld Lizzy’s weg om gezond te worden of Dennis die grote ambities waarmaakt. Zullen we alle mooie initiatieven eens verzamelen en daar een inspirerend beweegboek van maken? Ik doe mee! Stuur je suggesties naar ine@sien.nl Ine Woudstra, voorzitter Reageren? Ik ontvang graag je e-mail via ine@sien.nl. Gratis download voor leden (3 euro voor niet-leden) “Toen ik nog thuis woonde met mijn moeder en zusje, had ik eigenlijk geen idee wat het betekende om goed voor jezelf te zorgen. Avondeten met frikandelbroodjes en de frituur waren vaak de norm als mijn moeder boodschappen had gedaan. Pas toen ik uit huis ging veranderde dat.” Ine IN DIT NUMMER 13 SIEN BEÏNVLOEDT DigiD gebruik komt in zicht DENNIS SPORT EN INSPIREERT ZIJN BROER RON 4 KOM IN BEWEGING Ontdek de kookapp en lees over begeleid sporten 6 VAN GEVULDE KOEKEN NAAR EEN BAK MET KWARK Hoe de Iris van gezond leven een prioriteit maakte 8 7 voor verwanten van mensen met een verstandelijke beperking HOE ZORG JE GOED VOOR JEZELF ALS JE OUDERS EEN BEPERKING HEBBEN? Brochure met informatie voor ouders, waarin je meer leest over een gezonde leefstijl. Praktische tips en inspiratie rondom o.a. eten, slapen, bewegen en fysieke en mentale gezondheid. Download de brochure gratis en ga samen aan de slag! Gezond Leven Informatie voor ouders van een kind met een verstandelijke beperking Sien 14949 – 2025
4 5 Hardlopen in de duinen “Toen we jong waren gingen we al vaak hardlopen in de duinen. Mijn vader liep dan met mijn broer Dennis, aan de arm of met een stokje ertussen, omdat hij een visuele beperking heeft. Mijn jongere broertje en ik liepen er tussendoor te hollen en te springen.” Ron Hof (48) vertelt hoe hij opgroeide in een sportief en gezond gezin, samen met zijn oudere broer Dennis (51) die naast een visuele beperking, ook autisme en een verstandelijke beperking heeft. Als Dennis volwassen is gaat hij in een woonvoorziening wonen waar de begeleiding teveel zelfstandigheid van hem vraagt. Dennis wil niet afhankelijk zijn “Dennis heeft een onbegrensde ambitie. Als hij iets wil, dan gaat hij ervoor. Dat brengt hem heel veel, maar vanwege zijn beperkingen loopt hij ook snel tegen grenzen aan. Dat frustreert hem enorm. Zo werd in zijn zorginstelling in Huizen gezegd dat hij alles zelf moest doen. Niet alles lukte en dat heeft hem zo’n enorme knauw in zijn zelfvertrouwen gegeven. Het onbevangene dat hij had als jongen heb ik daarna heel lang niet meer gezien. Hij werd depressief.” Dennis heeft vaak het gevoel dat hij een last is voor de maatschappij en wil liever niet afhankelijk zijn van anderen. Dennis krijgt medicijnen om de depressie en andere klachten tegen te gaan. Totdat Ron met zijn artsen in gesprek gaat over zijn mentale gezondheid. Samen stellen ze een plan op hoe ze hem o.a. door sporten, kunnen helpen. Marathon Dennis traint samen met sportbegeleider Patrick Rupsam en na een aantal jaar sporten wil Patrick de jarenlange droom van Dennis verwezenlijken om aan de halve marathon van New York mee te doen. “Het proces had nog wel wat voeten in de aarde, maar met een crowdfundingsactie in ons dorp kwamen we er wel.” Ron zucht: “De marathon was denk ik wel een van de mooiste weekenden van mijn leven. Die overwinning, in dat moment zag ik de oude Dennis weer even. De onbevangen jongen, zo helemaal puur natuur.” Het resultaat van het sporten is nog groter, want Dennis slikt inmiddels geen medicijnen meer tegen depressie en zit door het sporten een stuk beter in z’n vel. Sportbegeleider is hulpverlener Na het marathon-avontuur gaat Ron aan de slag met Patrick om een organisatie op te zetten waar mensen begeleid worden bij het sporten. “Ik dacht: Wat is het toch een mooie manier om mensen te helpen met hun mentale en fysieke gezondheid.” Ron en Patrick spreken met grote organisaties zoals NOC-NSF, doen onderzoek en willen sport onderdeel maken van de dagbesteding van mensen met een beperking. Ze zien dat sporten ook zorgen is. “Als iemand afbelt omdat hij niet wil sporten, dan vragen we door. Want bij deze groep zit er vaak wel iets achter. Het kan zijn dat de kat dood is, dat iemand problemen heeft met alcohol of liefdesverdriet heeft. Je bent al snel meer dan een sportbegeleider en deels zorgverlener.” Ron start met de organisatie Sport Care Plus: “We hebben een sportmethode hiervoor ontwikkeld, waarin we trainers trainen. We betrekken altijd de omgeving erbij. Ook koppelen we een sportdoel aan een persoonlijk doel, zoals meer zelfvertrouwen krijgen of meer vrienden.” Eenzaamheid Ron ontdekt in het proces hoeveel eenzaamheid er is onder mensen met een beperking die (begeleid ) zelfstandig wonen. “Soms is het uurtje sporten in de week het enige moment dat ze andere mensen zien, dat ze aangesproken worden en gezien zijn.” Daarmee is het effect van het sporten groter dan alleen het bewegen en fysiek gezonder worden. “Het geeft bijvoorbeeld momenten dat iemand denkt ‘Hé, ik hoor ook bij een groep, ik mag er zijn.’ Bij Dennis had het ook een mooie meerwaarde, want door de crowdfunding voor zijn marathon liep hij ook veel in ons dorp. Nu kent de helft van het dorp hem. Als we samen naar de supermarkt gaan vragen mensen: ‘Hé ben jij niet die hardloper?’ Dan zie je hem ook glimmen van trots.” Minder zorgvragen “Ik ben ervan overtuigd dat een gezonder leven leidt tot minder zorgvraag en dat het op de lange termijn positieve effecten heeft zoals we zien bij Dennis. De sportdeelname van deze groep mensen ligt een stuk lager dan het landelijke gemiddelde, maar de effecten zijn vele malen groter. Met andere woorden: Er is nog veel winst te behalen.” Meer weten over stichting Sport Care Plus? Bezoek de website via de QR-code of sportcareplus.nl Dennis en Ron zijn broers en hoewel ze heel verschillend zijn, hebben ze een belangrijke overeenkomst. Ze zijn bijna onbegrensd ambitieus. Zo liep Dennis een halve marathon in New York, terwijl hij een visuele en verstandelijke beperking heeft. Het proces van begeleid sporten inspireerde Ron, waardoor hij Sport Care Plus opzette, een organisatie die begeleid sporten op maat mogelijk maakt. Hun verhaal begint bij hun jeugd. Door begeleid sporten liep Dennis een halve marathon EN INSPIREERDE HIJ ZIJN BROER RON. “Je bent al snel meer dan een sportbegeleider en ook zorgverlener.” "De marathon was een van de mooiste weekenden van mijn leven. Die overwinning, in dat moment zag ik de oude Dennis weer even." Vertelt Ron over zijn broer Dennis (midden).
9 8 Belonen Dat beeld bevestigt Els van Maurik. Ze is moeder van Margot, die op de Iris woont. Els is nauw betrokken geweest bij de oprichting en inhoud van dit wooninitiatief voor mensen met een verstandelijke beperking dat nu twee jaar draait. “Toen Margot nog klein was had ze vaak onderzoeken in het ziekenhuis, of kon ze niet meedoen met spelletjes. Dan gaf je haar graag wat lekkers als beloning en daar leefde ze helemaal van op. Zo sloop belonen met lekkers er al vroeg in. Maar op een gegeven moment zie je wel dat dit niet goed is en moeten die kilo’s er weer af. Dat is geen gemakkelijk proces.” Thematisch werken Bij de Iris pakken ze gezond leven grondig aan. Van geen koekjes meer bij de koffie, tot kleinere toetjesschaaltjes. En van zelf eten koken tot iedere maand een thema dat te pas en te onpas besproken wordt. Hetty: “We hebben het thematisch aangepakt, want anders verdwijnt het zo weer. Nu hebben we er regelmatig gesprekken over, staat het op het prikbord en merken we de effecten.” Een gezonde leefstijl is meer dan alleen goed eten en voldoende bewegen. “Het gaat ook over grenzen stellen, keuzes maken, voldoende drinken, zonnebrandcrème smeren, etc. Bij het thema schrijven we tekst en zoeken er filmpjes bij. Zo krijgen we een mooi boekwerk van alle onderwerpen, om nog eens te herhalen. “ De driehoek “Wat ons betreft is de driehoek van ouders, kind en begeleiders hierin ontzettend belangrijk. Dat merkten we toen we in het begin de ouders niet op de hoogte brachten van het thema. Dus nu sturen we ze altijd het maandthema toe en kunnen ze ook bij hun ouders aan de slag. Zij kunnen dan ook het goede voorbeeld geven en er samen over praten.” Sportbudget Gezond leven betekent ook voldoende bewegen en sporten. Al vanaf het begin van de woongroep is er budget vrijgemaakt om iedere week met elkaar te sporten. In eerste instantie was het om elkaar beter te leren kennen, maar algauw kwam daar ook een gezonde leefstijl als doel bij. Nu sporten ze iedere dinsdag- en donderdagavond en de begeleiders sporten mee. Hetty: “We hebben, in afstemming met professionals, gekeken naar welke sport voor wie werkt. Wat heeft iemand nodig? Dat is voor ons een belangrijke stap om iedereen mee te krijgen. Daarnaast is het stellen van haalbare doelen belangrijk, dan zie je ook echt resultaat.” Een gezonde leefstijl voor mensen met een beperking is niet zomaar geregeld. “Ik kan m’n dochter niet met een abonnementje naar de sportschool sturen, daar moet begeleiding bij en dat lukt deels vanuit PGB, maar niet altijd” legt Els uit. Daarom werft de stichting jaarlijks fondsen om het sporten mogelijk te maken. Ook is de sportschool in de buurt betrokken en zijn er meerdere vrijwilligers die wandelen met bewoners. Zeemeermin Els: “Als je een beperking hebt, zijn er vaker lichamelijke problemen waardoor sporten meer moeite kost. Iets vinden wat je leuk vindt, helpt dan heel erg. Zo zegt Margot wel eens dat haar benen niet gemaakt zijn om mee te lopen en toch gaat ze iedere week wandelen, omdat het gezellig is. Ook zwemt ze, waarbij ze laatst een zeemeerminnenpak aan mocht. Dat is hartstikke zwaar voor je bovenbenen, maar Margot heeft het een uur lang volgehouden en geen spierpijn gevoeld. Zo zie je maar weer dat als je iets vindt wat past, het gemakkelijker gaat.” Van een pak gevulde koeken naar een bakje kwark “De eerste maanden van onze woongroep zagen we de kilo’s eraan vliegen bij de bewoners. Ze gingen voor het eerst op zichzelf wonen en met die nieuwe vrijheid kwamen ook de keuzes zoals laat gaan slapen of met een pak gevulde koeken op de bank zitten. We hebben het roer omgegooid en werken nu aan een gezonde leefstijl. Dat gaat heel goed” vertelt Hetty Dortland, teamleider bij woongroep de Iris*. HOE ZORG JE VOOR EEN GEZONDE LEEFSTIJL ALS JE KIND NIET BIJ JOU WOONT. “We hebben gekeken naar welke sport voor wie werkt. Dat is zo belangrijk.” Fotografie: Vera Duivenvoorden Fotografie: Vera Duivenvoorden
Verder lezen? Word lid van Sien! en ontvang 3x per jaar ons MagaSien in je brievenbus. 5 goede redenen om lid te worden: ✓ Persoonlijk advies van onze consulent en ervaringsdeskundige ouders. ✓ Gratis themabijeenkomsten en ontmoeting met andere ouders en verwanten. ✓ 3x per jaar het ledenblad MagaSien en maandelijks een digitale nieuwsbrief. ✓ Toegang tot actuele informatie en gratis downloadbare brochures. ✓ Belangenbehartiging en beïnvloeding van beleidsmakers en politici. Je bent al lid van Sien voor € 45,- per jaar. Word lid van Sien
www.sien.nlRkJQdWJsaXNoZXIy NzkyMjk=