Masterclass Ouder van mijn ouders  

Ik ben anders net als jijJij bent anders net als ik

In Nederland groeien naar schatting tienduizenden kinderen op in gezinnen met ouders met een verstandelijke beperking. Vaak zijn ze al op jonge leeftijd ‘ouder van hun ouders’ en krijgen ze niet de ondersteuning die ze nodig hebben in hun ontwikkeling. De CHE (Hogeschool Ede) en belangenorganisatie SIEN starten daarom een masterclass `Ouder van mijn ouders' waarin hulpverleners leren over de problemen en ondersteuningsmogelijkheden van deze ‘vergeten’ doelgroep. Deze Masterclass wordt in company aangeboden. Informeer bij ons naar de mogelijkheden. 

In deze tweedaagse masterclass leer je hoe je als hulpverlener problemen signaleert en werkt aan oplossingen. 

Je verdiept je met collega’s in de afwijkende ontwikkeling van normaalbegaafde kinderen in gezinnen met verstandelijk beperkte ouders. Ook verdiep je je in problemen die spelen bij deze doelgroep, zoals parentificatie, hechtingsproblematiek en loyaliteitsconflicten. Met behulp van ervaringsverhalen, casuïstiek en oefeningen met trainingsacteurs komt dat heel dichtbij. Je krijgt bovendien praktische handvatten om vanuit meerzijdige partijdigheid een vertrouwensband op te bouwen met ouders en kinderen en zo de basis te leggen voor adequate hulpverlening. Na afloop van deze masterclass heb je inzicht in de complexe problematiek van kinderen die ‘ouder van hun ouders’ zijn en weet je hoe je deze doelgroep - samen met het sociaal netwerk - kunt ondersteunen. De masterclass is SKJ-geregistreerd.  

Samenwerking Sien en CHE
Jolanda den Hartog is consulent bij Sien
. Als voorzitter van de werkgroep KVBO (normaal begaafde kinderen van ouders met een verstandelijke beperking) houdt ze zich al jarenlang bezig met de problematiek van kinderen die opgroeien in een gezin met ouders met een verstandelijke beperking. Vanuit die rol sloeg ze de handen ineen met de CHE. Daar staat ze voor de ‘klas’ met Charlotte Figge, docent Social Work aan de CHE. Figge werkte zelf jarenlang in de VG-sector, kwam daar in gezinnen met ouders met een verstandelijke beperking en deed er onderzoek naar. Samen vertellen ze over deze opleiding

Waarom is deze masterclass ontwikkeld?
Jolanda: `Normaal begaafde kinderen die opgroeien bij ouders met een verstandelijke beperking vormen een vergeten groep in de zorg. Ze blijven vaak ongezien bij hulpverleners en op school omdat ze in staat zijn om problemen te verbergen. Maar als je met deze kinderen spreekt of met volwassenen die zijn opgegroeid in een gezin met ouders met een verstandelijke beperking, hoor je over enorm leed.'

Tegen welke problemen lopen deze kinderen aan?
Jolanda: `Op cognitief vlak zijn ze vaak op een leeftijd van 7 of 8 jaar hun ouders voorbij. Ouders kunnen daardoor bijvoorbeeld niet helpen met huiswerk, maar ook niet met andere praktische vaardigheden die je in het dagelijks leven nodig hebt. Je ziet ook dat kinderen op heel jonge leeftijd de dagelijkse zorg voor de ouders en eventuele broertjes en zusjes gaan overnemen.'
Charlotte: `Maar de impact op emotioneel vlak is misschien nog wel groter. Toen ik voor mijn onderzoek met mensen sprak die opgroeiden in een gezin met ouders met een verstandelijke beperking, kwam steeds terug dat ze een groot gevoel van onveiligheid hebben ervaren. Het onbewuste besef dat ze niet op hun ouders konden bouwen. Die onveilige hechting werkt vaak nog jaren door, op allerlei terreinen in hun leven. Maar je hoort ook veel over eenzaamheid en schaamte.'
Stigmatisering en onderschatting speelt ook een belangrijke rol. Deze kinderen krijgen bijvoorbeeld regelmatig een schooladvies dat lager is dan wat ze in zich hebben. Onbewust nemen docenten, maar ook mensen in de omgeving, toch aan dat als je ouders een beperking hebben jij ook minder kan.

Op welke leeftijd ontstaan deze problemen?
Charlotte: `Het lukt ouders met een verstandelijke beperking vaak nog wel om een baby een flesje te geven en een luier te verschonen, al dan niet met ondersteuning van mensen in de omgeving. Op het moment dat een kind een eigen wil en mening begint te ontwikkelen ontstaan vaak de problemen, omdat deze ouders niet meer in staat zijn om aan te sluiten bij de ontwikkelbehoeften van hun kind.'
Jolanda: `Deze ouders houden van hun kinderen, maar hebben vaak niet de vaardigheden om een veilige thuisomgeving te creëren en hun kinderen op te voeden tot zelfstandige volwassenen. Dat komt onder meer doordat ze vaak niet het vermogen hebben om vanuit het perspectief en in het belang van de ander te denken. Ze zien kinderen vaak als een verlengstuk van zichzelf.'

Waarom is het voor hulpverleners zo lastig om deze problemen te herkennen?
Jolanda: `Je zou kunnen zeggen dat deze kinderen hun uiterste best doen om onzichtbaar te blijven. Ze voelen zich vaak ontzettend verantwoordelijk. Uit loyaliteit naar hun ouders proberen ze problemen verborgen te houden. Ook angst voor hulpverleners speelt soms mee. Ze willen niet dat zij of hun broertjes en zusjes uit huis geplaatst worden.'
Charlotte: `Deze kinderen vallen eigenlijk tussen wal en schip omdat de aandacht vaak meer naar de ouders toegaat. Ze redden zich vaak net, hun problemen zijn vaak niet zichtbaar genoeg om alarmbellen af te laten gaan. Maar het kost deze kinderen ontzettend veel kracht en energie om steeds te vechten voor hun plekje. Om gewoon kind te kunnen zijn. De heftigheid wordt echt onderschat in mijn ogen.'

Wat leren hulpverleners in de masterclass die jullie gaan geven?
Charlotte: `We staan stil bij de problemen en uitdagingen van normaal begaafde kinderen die opgroeien in een gezin met ouders met een verstandelijke beperking, zodat hulpverleners de problemen beter kunnen herkennen. Ook krijg je inzicht in wat de gevolgen zijn voor de ontwikkeling van een kind, nu en op latere leeftijd. Ook leren hulpverleners hoe ze een vertrouwensrelatie met het kind en de ouders op kunnen bouwen en krijgen ze praktische handvatten om deze kwetsbare kinderen te ondersteunen en het sociale netwerk rond zo’n gezin te versterken.'
Jolanda: `In de masterclass deelt een ervaringsdeskundige zijn of haar verhaal, bespreken we casuïstiek en oefenen we met behulp van een trainingsacteur gesprekken die je als hulpverlener in een gezin voert. Ook bespreken we tools die je kunnen helpen in zo’n gezin. Een mooi voorbeeld is het boek ‘Kijk mij eens’. Dat is een kinderboek over een dag in het leven van Naomi, een meisje dat een moeder met een verstandelijke beperking heeft. Kinderen kunnen dit boek samen lezen met bijvoorbeeld een juf, een buurvrouw, familielid of hulpverlener.'

Voor wie is deze masterclass bedoeld?
Charlotte: `We richten ons met name op professionals die in gezinnen werken waar deze problematiek speelt. Dat kunnen ambulant begeleiders zijn, maar ook bijvoorbeeld gedragswetenschappers of professionals uit het onderwijs.'
Jolanda: `We merken dat er in de praktijk vaak sprake is van handelingsverlegenheid. Hulpverleners weten niet goed hoe ze hiermee moeten omgaan, omdat de problemen complex zijn of omdat er geen indicatie is. Wat we willen bereiken is dat deze kinderen in ieder geval gezien worden en dat hulpverleners weten hoe ze kinderen kunnen helpen om hun eigen ‘ik’ te ontwikkelen.'

De Masterclass ‘Ouder van mijn ouders’ wordt aangeboden op in company basis. Wil je als team meer handvatten om de normaal begaafde kinderen uit deze gezinnen beter te ondersteunen, dan bieden we jullie met deze Masterclass graag een passend aanbod. Wil je meer weten over de mogelijkheden? Mail ons voor meer informatie en een persoonlijk gesprek Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

 

Op de hoogte blijven?

Meld je aan voor de maandelijkse nieuwsbrief!